Op avontuur

We stappen uit de taxi en hij wankelt een beetje. “Het is die kant op, dat is de kade,” zeg ik. Hij knikt en samen gaan we op zoek naar het restaurant waar we gereserveerd hebben. Ik hoop dat het dichtbij is. Wij zijn afgezet bij de brug van het Westergasterrein dat het dichtst bij het centrum ligt en naarmate we verder lopen realiseren we ons dat we beter drie bruggen verder hadden kunnen uitstappen, bij de sluisjes van de reigers. Als we over de smalle planken lopen, vindt hij alleen die sluisjes al de moeite van het komen waard.

Spookrijden

Op de Jan Eef stap ik in bus 18 richting Slotervaart. Het is druk op straat, auto’s staan dubbel geparkeerd en degenen die er langs willen, staan in een lange file op de trambaan voor ons. De buschauffeur geeft gas, wijkt uit naar de trambaan naast ons en racet tot aan het Mercatorplein. Als we eindelijk weer op onze eigen weghelft zijn, mijn hart in mijn keel, schept hij bij de bushalte al toeterend bijna een oude vrouw die wat wankel aan de stoeprand staat. Piepend komt hij tot stilstand en als de deuren opengaan, stapt ze vriendelijk glimlachend in.

Op de hoek met de Jansstraat

De vrouw hangt in het raam op de eerste verdieping en kijkt met een vredige blik uit over de mensen die beneden langslopen. Ze lijkt begin zeventig en heeft haar kleurloos haar met speldjes in grote ringen opgestoken. Ik wacht terwijl de vriendin met wie ik door Haarlem loop een foto maakt van een deur. “Kijk die vrouw,” zeg ik als ze klaar is, “ze is mooi”. Samen kijken we hoe de vrouw naar de mensen kijkt- tot ze ons ziet. Ze staat in één keer rechtop, ogen groot. “Duitsers!” roept ze naar ons, en trekt resoluut het gordijn dicht.

Ja graag!

Het is vrijdagmiddag en zonnig, ik fiets ontspannen en in gedachten naar huis. Voor mij loopt een jongen van een jaar of veertien met korte donkere krulletjes naast een jonger meisje met lange donkere krullen over de stoep. Ik denk broer en zus. Hij kijkt om en ziet mij, loopt langzaam achteruit verder, terwijl hij met ondeugende blik zijn vuist uithoudt naar mij. Ik kijk er naar. Het duurt even voor ik door heb waar hij op hoopt, maar als ik bij hem ben duw ik mijn vuist tegen de zijne en glimlach terug. Hij kijkt naar zijn zusje: gelukt!

Plaatsing is alles

Gisteren fietste een vrouw door de Kinkerstraat in een groene jurk met rode bloemen. Het was zonnig en warm, haar jurk wapperde rond haar benen en haar donkere lange haar stroomde in de wind. Op haar schouders zat een groen met rode tropische vogel te kletsen en te schreeuwen. Het zag eruit alsof hij het naar zijn zin had en de vrouw, fier rechtop, leek trots op haar vogelvriend. De dag ervoor passeerde ik op dezelfde plaats een vrouw in een vrolijk gekleurde jurk met een deinende bos krullen op een fiets die drie keer zoveel bloem als fiets was.

Niet gewend

Het is niet zo vroeg dat het nog winterdonker is, maar wel zo vroeg dat de zon maar net over de bomen van de Lijnbaansgracht schijnt. In volle vaart fiets ik de Bloemgracht op, vlieg net niet uit de bocht, en het voelt alsof de wind in mijn rug me lichter over de steentjes hobbelt. Met een harde kreet duikt een reiger naar beneden tot hij naast me over het water vliegt. Vlak voor de brug van de Prinsengracht trekt hij iets op en landt dan soepel op het dak van een woonboot terwijl ik verder vlieg, de hoek om.

Wachten voor de brug

De waarschuwing klinkt dat de brug opengaat en ik probeer nog snel langs twee gezellig keuvelende fietsers te glippen, maar strand toch achter het slome stel aan de verkeerde kant van de slagbomen. De zon schijnt en ik leun mezelf met fiets en al tegen de brugleuning zodat ik kan kijken. Het is één vrachtschip, zwaar geladen en laag in het water. Naast mij verzamelen zich steeds meer fietsers die straks als eerste onder de slagbomen door willen. Ik kijk naar de onderkant van de brug terwijl het schip traag onderlangs glijdt, een paar duiven scharrelen in de groengeverfde I-profielen.

Thuis

Ik open de deur en mijn twee katten komen recht op me af, luid miauwend, maar toch is het stil daarbinnen. De stilte van er twee weken niet zijn. Ik zet mijn koffertje en laptoptas op de grond in de hal en stap voorzichtig over mijn enthousiaste katten heen. Eerst een blik in de huiskamer, alles ligt onder de kattenharen, dan de keuken, nog hetzelfde. In de badkamer is duidelijk uitbundig geravot, een speelgoedmuis steekt half onder de badmat vandaan. Ik open de slaapkamerdeur op een kier en gluur naar binnen. Mijn witte bed is nog keurig opgemaakt en haarloos.

Zonsondergang

De zon zakt momenteel achter de kerk. De kerk is wit, de lucht zilver, het laatste zonlicht oranjegoud. Het is het eind van een dag. De e-mails zijn opgehouden, het huis is stil en ik heb een glaasje wijn en zit op de bank. Ik kijk hoe de zon verdwijnt, hoe de duif landt en de tak doet zwiepen, hoe er knoppen in de bomen komen. Een groepje halsbandparkieten vliegt over, bijna grijs in het late licht, de merel begint te zingen en ik weet dat achter mij de auto’s razen, de fietsen bellen, maar ik kijk naar de lucht.

"je bent nog net als toen"

De toerist loopt de winkel uit met haar aankopen. De verkoopdame in de Kiehls, 3e generatie Marokkaans vertelt ze later, kijkt me aan met grote ogen. “Toeristen denken nog steeds dat Nederland tolerant is. Dat is het allang niet meer!” Haar ABN evenaart dat van Fred Emmer. Ik glimlach en knik. De toerist had het over de verschillende culturen, de sfeer op straat. Het is haar eerste keer hier; wij weten wat er de afgelopen twintig jaar veranderd is. En toch, denk ik, er is ruimte voor de diversiteit van zij en ik en er is ruimte voor het gesprek.

Betreffende ABN: nee, ze sprak geen Algemeen Nederlands of standaard Nederlands of Standaardnederlands, dat spreken jij en ik; zij zou het goed doen in een welsprekendheidstoernooi.

Onverwachts

Ze neemt altijd de telefoon op als ‘Mevrouw R.’ en haar stem laat geen ruimte voor joviale begroetingen, zelfs niet nu ik haar al 8 jaar ken. Mij noemt ze Noemi, Noami of Neomi, maar nooit Naomi. Bovendien spreek ik haar alleen als ik met de belastingen bezig ben én is ze altijd ongenadig streng over kleine gaatjes in mijn administratie en toch… Misschien door de vriendelijkheid in haar stem als ze hoort dat ik het ben of misschien omdat ik het heerlijk vind dat ze een echte ‘Mevrouw’ is, maar naar telefoongesprekken met haar kijk ik elk jaar uit.

Zonder pauze

Ik loop met de verkeerde schoenen aan en mijn fiets aan de hand naar huis. De containers die ik net gekocht heb, houd ik met mijn arm op de bagagedrager gedrukt. Het bloed staat in mijn schoenen en mijn arm valt er bijna af als ik een klein hoopje hommels passeer. Ik rust mijn fiets op de standaard, zet de containers op de grond en hurk naast het hoopje. Het zijn er twee, een heel groot vrouwtje en een wat kleiner mannetje. Ze zijn aan het vrijen en ze stoppen niet, zelfs niet als ik weer ben uitgerust en doorloop.

Toen tomaten net in Nederland waren

Het was een landdag van de sportbond of de sdap, ze weet niet meer welke, en ze wilde niet alleen gaan dus vroeg ze haar moeder mee. Tegen twaalf uur werden kleden uitgespreid op de grond voor de lunch. Iedereen had zelf een beker meegenomen en wat te eten. De mensen naast hen haalden boterhammen uit een zakje en een rond rood ding.
‘Wat is dat?’ vroeg haar moeder. ‘Dat is een tomaat,’ vertelde de meneer. Hij sneed eerst één plak af voor haar moeder en toen nog één, voor haar. ‘Dank u wel.’
Ze vonden het allebei meteen lekker.

Pax vobiscum

Maya Agmon Ben David, ik draag jouw jurk, het is Kerst en een bedoeïenjurk, zwart met opgenaaide spiegeltjes en zilverdraad, is het meest geschikte wat ik kan vinden. Bovendien kan ik veel verbergen tussen de plooien, maskeren met het gezwier van de rok en deflecteren met de spiegeltjes op mijn borst.
Eindelijk heb ik er ook de juiste schoenen voor, zwarte pumps met zilveren bandjes, en het lef om ze te dragen. Ik heb de jurk al meer dan 20 jaar, sinds een Koninginnedag eind jaren 80. Je moeder verkocht haar oude kleren, jij je speelgoed en ik bewaarde alles.

Details

Dit is mijn derde dag binnen. Ik ben wel buiten geweest voor boodschappen (de spruitjes kosten deze week slechts € 0,50), maar verder werk ik, alleen, achter mijn computer. Ik spreek niemand. Een vriendin e-mailt mij, ik antwoord, meestal vertel ik iets interessants uit de afgelopen dagen, maar nu heb ik niets. Ik staar naar buiten voor inspiratie en zie dat er iets over mijn raam loopt. Het is een vreemde platte kever aan de binnenkant van het glas. Aan de buitenkant zitten druppels. Ik zet een stoel voor het raam en klim erop om hem van dichtbij te bekijken.

IN DE TOEKOMST geld verdienen uit eerlijken arbeid

In de 2e handsboekwinkel stuit ik eerst op een biografie van Willy Alberti uit circa ’62 en vervolgens op een stapel kranten van rond WOII. Ik kan ze niet weerstaan en kniel naast de stoel waarop ze liggen. Eén voor één bekijk ik ze. ‘Studeert u geschiedenis?’ vraagt de oude man met wilde witte haren die de zaak runt. Ik schud mijn hoofd en glimlach naar hem. Hij kijkt mij vorsend aan. ‘Ik heb hier ook een hele sectie boeken over de tweede wereldoorlog.’
‘Nee dank u, daar ben ik niet specifiek in geïnteresseerd.’ Het gaat me om de koppen.

Geen nachtvlinder

Terwijl ik aan de telefoon ben en mijn aandacht er dus maar half bij is, schuif ik de rommel uit de onderste plank van het kastje opzij. De katten zitten er al zo lang voor, als er wat achter zit, kunnen ze er nu bij. Ik wil weer weglopen en de katten lekker laten jagen op hun prooi, vast een nachtvlinder ofzo, als ik uit mijn ooghoek iets veel groters weg zie schieten. Cornelia, de kleinste, schiet er achteraan, tikt het de lucht in, slaat het met het andere pootje weer neer en gaat er dan op liggen: een muis.

Ouder worden

Hij heeft net een gat gegraven. De tegels liggen er los naast. Een vrouw met volle boodschappentassen manoeuvreert om het gat naar de deur van de banketbakker. Zijn telefoon gaat en hij neemt op. ‘Ik kan nu niet zo lang praten, ik heb even wat te doen.’ Hij zet zijn schop met een krachtige beweging in de grond en gaat zitten op de rand. ‘Kunnen we het daar niet een andere keer over hebben, ma?’ Het is niet echt een vraag en het is een ingedroogde, tanige man van tegen de vijftig in een zelfgegraven kuil middenin een drukke winkelstraat.

Natuurlijk

Achter klinken de merels. Ik zit in mijn luie stoel in de zon en kijk uit over de binnentuin. Mijn vorige woning was in een stillere straat met meer bomen en meer vogels. Als het weer zomer werd en ik er nog niet aan gewend was, maakten de merels me ’s ochtends vroeg wakker. Merels kunnen heel goed andere geluiden nadoen en een van de geluiden die me ’s ochtends vroeg dan wekte, was het geluid van een wekker uit de boom voor mijn raam. Het soort wekker dat ik expres niet heb omdat ik er zo chagrijnig van word.

Ik wil je

Het is ochtend, de kamer is schemerig en ik zit suf op de rand van mijn bed. Er staat iets ronds op de grond naast mijn pantoffels en ik heb geen idee wat het is. Het staat er anders nooit. Even denk ik ‘koektrommel’ en lach bij het idee, dan heb ik het opgepakt en blijkt het inderdaad mijn koektrommel. Toen ik gisteravond naar bed ging heb ik mezelf nog zo ingeprent dat ik dat ene biskwietje dat er in zat moest bewaren voor het ontbijt. Voorzichtig doe ik de trommel open, en ja hoor, het biskwietje is er nog.